Dünya Hali - 19 temmuz 2013

Yabancı mahkeme kararlarının Türkiye’de tanınma ve tenfizi

Yabancı Mahkemelerce verilmiş kararların Türkiye’de icra olunabilmesi / kesin hüküm teşkil etmesi / kesin delil teşkil etmesi bu kararların Türk mahkemelerinde yeni bir dava yoluyla tanınması veya tenfizi ne anlama gelir?.

Yetkili mahkeme,

Görevli mahkeme

Yargılama usulü

Tenfiz istemi, dilekçe

Tenfizin şartları

Av. Bedrettin Canbolat

Yayından:

‘’Elimizde hem bir mahkeme kararı hem de bir daha tekrardan mahkemeye gidiliyor. Bu insana hiçte mantıklı gelmiyor. Ama şuanda dünya’da yaklaşık olarak 210 ülke var. Bu 210 ülke olduğu halde dünya küçülmeye başladı. Bu küçülme ise gelişen teknolojiye bağlıdır.

Türkiye’de şuan 16 bin kanun var. Ama milletler arası özel hukuk ve usul hukuku adı altında olan bu kanun diğer kanunlardan ayrıdır. İşte bu kanun bu gün işleyeceğimiz konuyla ilgilidir. Yurt dışından yabancı biriyle evlenildiği zaman bu evliliği 1 ay içerisinde yurt dışında ki konsolosluklara bildirmemiz gerekmektedir. Ama eğer yapılmamış ise evliliğin tercümesi yapılarak nüfus ve vatandaşlık müdürlüğüne gönderilmesi gerekir.

Dışarıdan gelen mahkeme kararlarını alıp direk onaylamazlar. Yeni bir dava olarakta açıp bakmazlar. Hâkimin husus birincisi mütekabiliyet meselesi yani yaşadığı ülke benim vatandaşıma aynı hakları veriyor mu? İkincisi ise bu verilen kararlar Türk mahkemelerinin münhasır yetkisi tabiri var yani bazı davalar Türk mahkemeleri ile ilgili davalardır ve yurt dışında ki karalar kabul olmaz.

Mahkemeler gerekli araştırmaları yaptıktan sonra bir karar verir. Bu kararları verirken çeşitli karalarda verebilir. Bir tane davada diyebilir ki bu karar biz tanımıyoruz. Türk kamu düzenine aykırı bulduk diyebilir. O zaman bu karar Türkiye’de tanınmaz ve tenfiz edilmez. Bir diğeri ise tanımaya karar verir. Tanımaya karar verdiği zaman bu genelde boşanmalarda oluyor. Bazen de kısmi y-tanıma olabilir. Yani mahkeme kararın şu kadar kısmını tanıyorum diye bilir.’’

Av. Ferruha Canbolat

Yayından:

‘’Yurtdışında yaşayan Türklerin boşandıklarını Türk devleti görüyor olmalıdır. Bu durumu devletin makamları nüfus müdürlüğüne bildirmeleri gerekir. Yurt dışında boşandığınızda ve boşandığınızı Türkiye’de ki makamlara iletmediğiniz takdirde daha sonra başınıza bir olay geldiğinde ölüm olduğunda boşandığınız kadın Türkiye’de olan mal varlığınıza ortak olacaktır. Bunun çözümü dünya’da ki her devletin mahkemesinin işleyişi farklıdır. Türk mahkemeleri ya da Türk devleti kurumları sizin boşanma belgenizi isterken belgenin fotokopisini değil aslını göndermelisiniz. Bir diğeri ise onaylı tercüme edilmiş mahkeme kararını göndermelisiniz.

Hukukta istisnai durumlar var. Örneğin; tenfiz şartlarının bulunmadığına itiraz olabilir, yabancı mahkeme kararına kısmen ya da yerine getirilmiş bir itirazda bulunabilirsiniz. Yurt dışında Alman mahkemesinin hâkimi boşanan çifte araba senin üstüne, ev ise senin üstüne olacak bankadaki paranız ise şu kişinin üstüne olacaktır diye bir karar verdi. Bu kararın bir kısmını yapıp bir kısmını yapmadığınız takdirde mahkeme kararı kesin olmamakla beraber cezai şartı da yoktur. Öyle olunca Türk mahkemeleri Türkiye’ye geldiğinizde orada yaptıklarınızdan haberi olmayabilir. O yüzden yurt dışında yaptığınız tenfizin şu kadarı yerine getirildi, ya da şu kadarı yerine getirilmedi ve onun da getirilmesi kaydıyla biz tenfiz davasını kabul ederiz demek gerekiyor.’’

Yayını dinleyin